ભારતમાં ક્રિકેટ મેચ દરમિયાન ટીવી જાહેરાતોથી લઈને મેદાન પરના હોર્ડિંગ્સ સુધી અનેક પ્રકારની જાહેરાતો જોવા મળે છે. ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ (BCCI) આ જાહેરાતો દ્વારા ઘણી કમાણી કરે છે.
પરંતુ હવે સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય મોટો નિર્ણય લેવા માટે તૈયાર છે. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય એક એવું પગલું ભરવાનું વિચારી રહ્યું છે જેનાથી BCCIને મોટું નુકસાન થઈ શકે.
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય ખાસ કરીને તે જાહેરાતોને રોકવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે, જેને બોલિવૂડ સેલિબ્રિટી અને ભૂતપૂર્વ ક્રિકેટરો પણ પ્રમોટ કરતા જોવા મળ્યા છે. ક્રિકેટ મેચો દરમિયાન તમાકુની જાહેરાતોનો વ્યાપક પ્રચાર કરવામાં આવે છે. પરંતુ હવે આ લાંબા સમય સુધી જોવા મળશે નહીં. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય સ્ટેડિયમમાં લગાવવામાં આવેલા ‘તમાકુ’ અને ‘ગુટખા’ના હોર્ડિંગ્સ પર પ્રતિબંધ મૂકવા જઈ રહ્યું છે.
યુવા વસ્તીમાં ક્રિકેટ મેચ ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. ક્રિકેટ મેચો અને સેલિબ્રિટીની જાહેરાતો દરમિયાન ધુમાડા વિનાની તમાકુની જાહેરાતો બતાવવામાં આવી હોય તેવા ઘણા કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે. જે ઘણા યુવાનોને પોતાની તરફ આકર્ષે છે. ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઑફ મેડિકલ રિસર્ચ (ICMR) અને વૈશ્વિક આરોગ્ય સંસ્થા વાઇટલ સ્ટ્રેટેજિસ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે 2023માં સ્મોકલેસ તમાકુ બ્રાન્ડ્સ માટેની તમામ સરોગેટ જાહેરાતોમાંથી 41.3% ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપની છેલ્લી 17 મેચો દરમિયાન પ્રસારિત કરવામાં આવી હતી.
ધૂમ્રપાન રહિત તમાકુ ઉત્પાદનોની જાહેરાતો માત્ર આંતરરાષ્ટ્રીય મેચો સુધી મર્યાદિત નથી પરંતુ તે IPL જેવી લોકપ્રિય ટુર્નામેન્ટનું આયોજન કરતા ઘણા ક્રિકેટ મેદાનો પર પણ પ્રચલિત છે. જેમાં ગુટખા, પાન મસાલા અને ચાવવાની તમાકુનો સમાવેશ થાય છે.
સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયના ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ હેલ્થ સર્વિસિસ (DGHS) ક્રિકેટ ઇવેન્ટ દરમિયાન તમાકુ સંબંધિત તમામ જાહેરાતો પર પ્રતિબંધ મૂકવા માટે BCCIનો સંપર્ક કરે તેવી શક્યતા છે. મંત્રાલયનું આ પગલું યુવા પ્રેક્ષકોમાં આ ઉત્પાદનોના પરોક્ષ પ્રચારને રોકવાના ઉદ્દેશ્યથી લેવામાં આવ્યું છે. જોકે, આ નિર્ણયથી BCCIની કમાણી પર મજબૂત અસર પડી શકે છે.
NO TOBACCO OR GUTKA ADS IN STADIUM. 🏟️
– The Union Health Ministry planning to ask the BCCI to stop promoting all Tobacco and Gutka ads in cricket stadiums. (LiveMint). pic.twitter.com/PFX7ReFHzR
— Mufaddal Vohra (@mufaddal_vohra) July 15, 2024